Nudging is het organiseren van prikkels om gedrag te beïnvloeden. Een soort 'zacht duwtje in de goede richting'. Dat leidt bijvoorbeeld tot een agressieverlagend lichtplan in uitgaansgebieden of tot sensoren in parken die burgers aanmoedigen om de dagelijkse beweegnorm te halen. Soms is nudging heel herkenbaar, in andere gevallen veel minder. Als het gaat om verkeersregulatie die files oplost of voorkomt, is dat prettig. Maar hoe ziet nudging er uit in bijvoorbeeld rafelrandwijken?
Dialoog
Nudges moeten geen keuze opleggen, maar burgers zo ondersteunen dat zij zelf de beste keuze kúnnen maken. Of zij dit daadwerkelijk doen is vervolgens aan hen. Het is belangrijk dat er een opt-out blijft, dat de beoogde werking van nudges transparant is en dat burgers de competenties hebben om nudges te doorzien en te kiezen voor een alternatief. Het gevaar bestaat anders dat we afstevenen op een running system. Niet elke vorm van nudging levert immers evidente winst op voor alle partijen. Wie zit er eigenlijk achter de ontwikkeling van nudges? En hoe bewust worden maatschappelijke waarden in deze ontwikkeling meegenomen? Wat is uiteindelijk maatgevend: social design, politieke betekenisgeving of wellicht een derde variant?
Kans
Naast alle harde data, bestaat het verbinden van techniek met cultuur óók. De Technopoetry projecten van Daan Roosegaarde zijn daarvan een mooi voorbeeld. Kijk naar het Smog Free of het Marbles project op de website van studio Roosegaarde. Maar ook andere projecten, bijvoorbeeld van Art of Impact, verbinden maatschappelijke thema's zoals burgerschap en nieuwe vormen van democratie met een belevingsvorm. Designers zijn game changers die in de grote veranderingen op gebied van technologie en digitale prikkels ruimte maken voor verwondering en het menselijk gesprek.
Bronnen en cases
"Nudging gaat over het geven van een zetje in de goede richting binnen de omstandigheden zoals die er zijn, zodat je anders kunt kijken en deelnemer kunt worden."
Tabo Goudswaard, The Art of Impact en Twijnstra Gudde
