Transparantie is een van de ambities in de digitale agenda 2020. De ambitie wordt als volgt verwoord: "Gemeenten staan open en transparant in de participatiesamenleving en zijn een open en transparante overheid. Ze zijn ook digitaal de meest nabije overheid en benutten de kracht van inwoners, ondernemers, wijken en buurten door (digitale) participatie in democratie, bestuur, beleid en uitvoering."


Dialoog

De ambitie om als gemeente transparant te zijn, brengt een heel aantal vragen met zich mee. Hoe transparant wil en kun je precies zijn? Welke data mag 'geopend' worden en waar liggen ook grenzen? In lang niet alle gevallen is er wetgeving die daar helder over is. Transparantie wordt als algemeen principe door iedereen onderschreven, maar wat als daardoor marktgevoelige informatie ontijdig openbaar wordt? Of wat gebeurt er wanneer slechte tussenresultaten van een nieuw beleidsinitiatief opeens op straat liggen, zonder dat de gemeente heeft kunnen evalueren wat hier de oorzaken van zijn? Gaan de ontwikkelingen eigenlijk niet te snel voor een gewogen proces over wat er wel en wat niet openbaar gemaakt kan worden? Als data eenmaal in de wereld is, kun je die situatie immers zeer lastig terugdraaien. Zie bijvoorbeeld de vele aanklachten en ingewikkelde processen tegen Facebook wegens verschillende vormen van privacyoverschrijdingen. Hoe waarborg je als gemeente maximale transparantie, terwijl je tegelijkertijd het gesprek wil blijven voeren over het waarom en wanneer?


Kans

De datagedreven gemeente wil transparant in haar prestaties zijn. Dit geeft immers een impuls aan effectiever en efficiƫnter werken. Door maximaal transparant te werken op het gebied van infrastructuur, data en organisatie, staat de gemeente dan open voor nieuwe samenwerkingsverbanden en innovaties in werken? Marktpartijen, andere overheden en meer of minder georganiseerde burgers maken immers deel uit van het 'data ecosysteem'.



"In de fase van analyseren ga je definities maken van goed en fout gedrag in data . Je definities en algoritmes zijn vol hypotheses. Hoe transparant is dat? Het lijken hele technische vragen, maar de afwegingen zijn heel politiek."

Iris Korthagen, Rathenau Instituut