De gezamenlijke uitvoering door gemeenten beoogt een bijdrage te leveren aan gezamenlijke strategische doelstellingen. Die zijn meerjarig vastgelegd in de Verenigingsagenda en de daaronder hangende Digitale Agenda 2020.
Gemeenten willen optimaal meebewegen met ontwikkelingen en trends in de samenleving en (bij voorkeur gezamenlijk) anticiperen op bijgestelde verwachtingen en aansluiten op nieuwe kansen. Daarvoor stelden zij twee jaar geleden de Digitale Agenda 2020 vast. De vele verkenningen, instrumenten en producten die in dit kader zijn en worden ontwikkeld dragen bij aan het verwezenlijken van de ambities van Samen Organiseren. Het gedachtegoed van de Digitale Agenda 2020 blijft bestaan, de activiteiten zijn een integraal onderdeel geworden van de GGU.
In dit hoofdstuk wordt een aantal concrete resultaten vanuit de Digitale Agenda 2020 toegelicht. Ze dragen allemaal bij aan de ambities van gemeenten om meer samen te doen, volgens het motto éénmaal ontwikkelen, 380 keer toepassen.
Lees meer op: Over Digitale Agenda 2020
Open raadsinformatie
Meer dan honderd gemeenten doen inmiddels mee aan Open Raadsinformatie. Dit is het project waarmee gemeenten alle documenten van de gemeenteraad – besluiten, agenda’s, moties, amendementen en beleidsstukken – eenvoudig en collectief toegankelijk maken. Deze data is daarmee beschikbaar voor toepassingen, zoals apps.
Inwoners, ondernemers, bestuurders, ambtenaren, journalisten, wetenschappers en alle andere geïnteresseerden kunnen met Open Raadsinfo laagdrempelig nagaan wat er in gemeenten speelt rond een bepaald thema. Landelijk, regionaal, per gemeente en zelfs per wijk. Dit project is in 2015 gestart door vijf gemeenten: Heerde, Oude IJsselstreek, Den Helder, Utrecht en Amstelveen. Het is gefaciliteerd door VNG Realisatie en uitgevoerd met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het doel is het versterken van de lokale democratie.
De raadsinformatie was al openbaar, maar uitsluitend per gemeente beschikbaar en vaak niet eenvoudig te vinden of te hergebruiken. Van 102 gemeenten - waaronder Amsterdam en Utrecht, maar ook kleinere gemeenten als Binnenmaas en Dongen - zijn alle raadsstukken nu te vinden op de website van Open Raadsinformatie. Deze documenten zijn beschikbaar als open data: gestandaardiseerd en herbruikbaar. Zo kunnen app-bouwers, websites, media en andere partijen de informatie snel en makkelijk gebruiken en publiceren.
De eerste app die hier gebruik van maakt, WaarOverheid, werd op 22 februari gelanceerd. Deze werd gemaakt in de appwedstrijd die VNG Realisatie hiervoor organiseerde: App Challenge Open Raadsinformatie. WaarOverheid plaatst raadsinformatie op basis van slimme algoritmen op de landkaart. Zo kunnen inwoners zien wat er speelt in hun buurt – of in een heel andere buurt.
Lees meer op: Open Raadsinformatie en WaarOverheid
Landelijke online diensten
In het kader van Samen Organiseren hebben gemeenten de afspraak gemaakt met een gezamenlijke aanpak meer gemeentelijke doelen te bereiken. Landelijke online diensten dragen hieraan bij door in te zetten op een betere dienstverlening voor inwoners en ondernemers en een efficiënte aanpak van routineprocessen, informatievoorziening en digitalisering.
Een belangrijk uitgangspunt van Landelijke online diensten is de kracht van het lokale niveau versterken door op collectief niveau zaken te regelen en te financieren. Gemeenten en VNG Realisatie realiseren éénmalig diensten die voor alle 380 gemeenten te gebruiken zijn.
Inmiddels zijn twee diensten ontwikkeld:
Op dit moment werken we aan verbetering van bestaande producten, aansluiten van meer gemeenten en de realisatie van nieuwe producten.
Lees meer op: Samen Organiseren
Waar is mijn stemlokaal?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 konden inwoners heel eenvoudig de locaties van alle stemlokalen in alle 380 Nederlandse gemeenten vinden. Op de site ‘waar is mijn stemlokaal’ konden zij zoeken op een landkaart of open databestanden downloaden. Een mooi voorbeeld van hoe standaardisatie van open data de dienstverlening kan verbeteren.
Voorheen waren de locatiegegevens van de stembureaus verdeeld over 380 gemeentelijke websites en in 380 verschillende vormen beschikbaar. VNG Realisatie stelde specificaties op voor het aanleveren van de gegevens van stembureaus. Hiermee hebben 380 gemeenten op een uniforme wijze hun lijst met stembureaus aangeleverd aan de Open State Foundation. Die stelde de onderliggende datasets gestandaardiseerd beschikbaar. Het platform ‘Waar is mijn stemlokaal’ maakte deze data inzichtelijk op een website, zodat kiezers makkelijk een stemlokaal in hun buurt konden vinden. De site werd door circa 100.000 mensen bezocht.
Voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 werden de locaties van de stemlokalen ook als open dataset aangeboden. Gebruikers van Facebook konden op een Facebookpagina zien waar hun dichtstbijzijnde stemlokaal was en dat werd goed benut: 1,5 miljoen mensen bekeken deze pagina.
Deze standaardisatie is onderdeel van de praktijkbeproeving Open Data Standaarden. Stembureaus komen voor op de zogenoemde High Value Datalijst. Dit is een lijst met data die het meest waardevol zijn voor inwoners, ondernemers of andere overheden. Gemeenten die willen inzetten op het openbaar maken van hun data, doen er goed aan om met datasets uit deze lijst te beginnen.
Lees meer op: Platform 'Waar is mijn stemlokaal' en High Value Datasets
Dreigingsbeeld voor gemeenten
Als er één thema is waar bij uitstek op samengewerkt moet worden, is het informatieveiligheid en privacy. Het recente Dreigingsbeeld van de IBD is tot stand gekomen in samenwerking met gemeenten en geeft hen inzicht in de belangrijkste risico’s. Met de praktische aanbevelingen uit het Dreigingsbeeld kunnen gemeenten direct aan de slag.
De Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD) publiceerde onlangs het eerste Dreigingsbeeld informatiebeveiliging voor gemeenten. Hierin wordt geduid wat voor 2018 de belangrijkste dreigingen en risico’s zijn en krijgen gemeenten handvatten om zo goed mogelijk met deze risico’s om te gaan. Het beeld is opgesteld op basis van gesprekken met gemeenten en een analyse van meldingen en incidenten bij de IBD. Het Dreigingsbeeld stelt het management en bestuur van gemeenten in staat om echt richting te geven aan hun informatiebeveiliging.
Lees meer op: Dreigingsbeeld informatiebeveiliging Nederlandse gemeenten 2018 gepubliceerd
