Gemeenten die samenwerken, versterken hun positie. Gemeenten die als één branche opereren hebben immers een krachtiger stem in hun interactie met partners binnen en buiten de overheid.
Samen Organiseren is een beweging die is ingezet om als gemeenten op het gebied van dienstverlening, werkprocessen en ICT meer samen te ontwikkelen dan ieder voor zich. Een andere vorm van samenwerking tussen gemeenten, koepelorganisaties en VNG leidt tot inhoudelijke verbetering van de dienstverlening aan inwoners, bedrijven en instellingen én tot schaal- en efficiencyvoordelen voor gemeenten en hun ketenpartners.
Die samenwerking gebeurt op uiteenlopende thema’s en domeinen. Zoals de invoering van de Omgevingswet, waarin gemeenten in alle breedte worden ondersteund door het programma Omgevingswet van de VNG. De Omgevingswet leidt niet alleen tot nieuwe regels en instrumenten voor de inrichting van de fysieke ruimte, maar is ook een forse veranderkundige en informatiekundige verandering. Het programma ondersteunt gemeenten daarbij.
Een ander domein is de relatie tussen gemeenten en hun IT-leveranciers. Die is sterk aan het veranderen, doordat gemeenten hun vraag meer bundelen en samen inkopen. Een voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van de Gemeentelijke Gemeenschappelijke Infrastructuur (GGI). GGI is een samenhangende digitale infrastructuur, waardoor gemeenten, gemeentelijke samenwerkingsverbanden en andere overheden beter, veiliger en makkelijker kunnen samenwerken. De eerste concrete stappen worden nu gezet, met GGI-Netwerk en GGI-Veilig.
Veranderende markt - relatie met leveranciers
Als we oplossingen willen vinden voor complexe maatschappelijke vraagstukken, dan zullen we alle kennis en gegevens die we hebben slim moeten ontsluiten. De huidige informatievoorziening van gemeenten staat dit in de weg, omdat deze complex en versplinterd is. Gemeenten willen dit anders inrichten en dat vraagt om een andere relatie tussen gemeenten en IT-leveranciers.
Gemeenten willen hun informatievoorziening anders vormgeven, daar is Common Ground op gericht (zie ook Common Ground op Pleio). Bij deze beweging hoort een veranderende manier van met de markt omgaan en dat vraagt om een goede leveranciers- en marktstrategie. Partnerschap is hierin een sleutelwoord: de traditionele relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer kan worden vervangen door een manier van samen toepassingen ontwikkelen, waarmee gemeenten maatschappelijke vraagstukken in samenhang kunnen oplossen. Daarvoor is vanuit gemeenten een meer gezamenlijke aanpak noodzakelijk. Samen Organiseren wil die collectiviteit realiseren, door middel van een organisatorische en juridische verandering (bijvoorbeeld door het strikt hanteren van GIBIT), en een technologische verandering (Common Ground).
Marktwerking is noodzakelijk om enerzijds blijvend te kunnen innoveren en anderzijds stabiliteit en continuïteit te kunnen garanderen. We beogen een regierol van gemeenten waar vanuit we zowel bestaande als nieuwe leveranciers betrekken om de transitie te maken van een ‘oude wereld’ naar een ‘nieuwe wereld’, waar gemeenten in eigen tempo in mee kunnen. Dit vraagt om een gedifferentieerde marktstrategie. Concreet betekent dit dat op verschillende kavels van de markt verschillende strategieën effectief zijn. In generieke zin gaan we uit van een infrastructuur aan de onderkant die vooral robuust en betrouwbaar moet zijn, waarbij gezamenlijke inkoop tot schaalvoordelen kan leiden. De ICT-toepassingen voor de eindgebruiker, zoals apps, vragen juist om flexibiliteit en bieden kansen voor een diverse markt met vele aanbieders.
Lees meer op: Leveranciersmanagement
Impact- en opschalingsanalyses
Welke implicaties heeft onder meer nieuwe wetgeving op gemeenten en wat is ervoor nodig om deze goed in te bedden in de uitvoering? En hoe zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk gemeenten profiteren van wat elders is bedacht? Daarvoor doet VNG impact- en opschalingsanalyses.
Met de informatiekundige uitvoeringstoets en de impactanalyse wordt voor nieuwe wet- en regelgeving inzichtelijk gemaakt wat de impact zal zijn op de gemeentelijke uitvoeringspraktijk en welke randvoorwaarden ingevuld moeten worden voor een goede uitvoering. Het aantal wettelijke trajecten neemt toe en ministeries vragen steeds vaker aan VNG om aan de voorkant de uitvoeringsconsequenties van (voorgenomen) wetgeving in kaart te brengen. Door een goede samenwerking met koepel- en vakvereniging en medewerkers van gemeenten, kunnen we het uitvoeringsperspectief sterk door laten klinken. Dit is recentelijk gebeurd voor acht wetgevingstrajecten, zoals de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen en de wijziging wet BAG.
Op actuele thema’s en vraagstukken brengen we in kaart hoe zoveel mogelijk gemeenten kunnen profiteren van wat elders, bijvoorbeeld in een andere gemeente, is bedacht. Dat doen en deden we onder meer voor het project Open Raadsinformatie en voor ‘gezamenlijke dienstverlening op locatie’, een project waarin gemeenten en uitvoeringsorganisaties samenwerken om dienstverlening meer als één overheid aan te bieden en dichter bij de klant te organiseren.
Momenteel zijn er 23 actieve analyses. Dit zijn zowel opschalingsanalyses als impactanalyses op wettelijke trajecten.
Lees meer op: Impactanalyse en uitvoeringstoets
Omgevingswet
Gemeenten krijgen met de Omgevingswet niet alleen te maken met nieuwe juridische instrumenten, zoals het omgevingsplan, maar ook met een digitaliseringsvraagstuk en een veranderkundige opgave. Het programma Omgevingswet van VNG ondersteunt gemeenten daarom op het vlak van wetsontwikkeling, kerninstrumenten, informatievoorziening en anders werken.
Het programma Omgevingswet gemeenten wordt uitgevoerd onder regie van VNG in nauwe samenwerking met onder meer VNG Realisatie/VNG Academy, G40 en G4, omgevingsdiensten, veiligheidsregio’s en GGD/GHOR- regio’s. Het programma is onderdeel van het interbestuurlijke programma Aan de slag met de Omgevingswet. Die verbindingen zijn noodzakelijk, want de Omgevingswet gaat over veel meer dan nieuwe instrumenten voor het inrichten van de fysieke ruimte. Succesvol werken met de nieuwe wet betekent een andere manier van werken: integraal en samen met alle relevante partijen. Ook is er een forse informatiekundige uitdaging.
In het eerste kwartaal van 2018 zijn concrete resultaten geboekt in netwerkopbouw met gemeenten en omgevingsdiensten, vraaggerichte invoeringsondersteuning (kerninstrumenten en ‘anders werken’) en informatievoorziening. Vanwege de gemeenteraadsverkiezingen van maart is vooral het contact met raadsleden en griffiers versterkt, onder meer door diverse presentaties op netwerkbijeenkomsten en het richten van de informatie op de VNG-website op deze doelgroepen. Ook is een webinar voor griffiers gegeven. Het programma is betrokken bij de diverse pilots Omgevingsvisie en de vorming van de transitiewet. Het Financieel Dialoogmodel Omgevingswet, dat de financiële impact van de invoering van de wet voor gemeenten inzichtelijk maakt, is doorontwikkeld en in een werkatelier getoetst door gemeenten. De nieuwe versie is inmiddels beschikbaar.
Ook zijn de nieuwe versies van de Checklist en Handreiking Nulmeting en de bedrijfs- en informatiearchitectuur opgeleverd, net als de lijst met voor gemeenten meest relevante informatieproducten in het kader van de Omgevingswet. Met de Checklist en Handreiking kunnen gemeenten hun eigen plan maken om de informatievoorziening op orde te brengen voor de Omgevingswet. In de Checklist wordt verwezen naar diverse andere bronnen van informatie en instrumenten die door het programma Omgevingswet zijn ontwikkeld.
GGI-Netwerk
De Gemeentelijke Gemeenschappelijke Infrastructuur (GGI) is een samenhangende digitale infrastructuur waarmee gemeenten, gemeentelijke samenwerkingsverbanden en andere overheden beter, veiliger en makkelijker kunnen samenwerken. Onderdeel van de GGI is het GGI-Netwerk: een beveiligd en gesloten datanetwerk voor gemeenten, gemeentelijke samenwerkingsverbanden en clouddiensten.
Gemeenten krijgen met GGI-Netwerk een eigentijds netwerk dat aan hoge kwaliteits- en veiligheidseisen voldoet. VNG Realisatie heeft inmiddels opdracht gegeven aan VodafoneZiggo (die de aanbesteding voor GT Vaste Communicatie heeft gewonnen) om GGI-Netwerk in te richten. Het GGI-Netwerk maakt deel uit van de Diginetwerk-infrastructuur, zodat veilige datacommunicatie met andere overheden en ketenpartners mogelijk is. Voor de zomer worden testen uitgevoerd. Gemeenten kunnen binnenkort de aansluiting op GGI-Netwerk bestellen. Leveranciers van clouddiensten kunnen ook gebruikmaken van GGI-Netwerk, mits zij voldoen aan de gemeentelijke afspraken die voor het netwerk gelden.
Lees meer op: GGI-Netwerk
GGI-Veilig
Met GGI-Veilig kopen gemeenten gezamenlijk beveiligingsdiensten en technische voorzieningen in, die hun digitale weerbaarheid vergroten.
De diverse producten van GGI-Veilig worden collectief ingekocht, zodat alle gemeenten er gebruik van kunnen maken. Via GGI-Veilig kunnen gemeenten straks actieve netwerkmonitoring afnemen voor het bewaken van dataverkeer op het eigen bedrijfsnetwerk. Ook kunnen ze gebruikmaken van elkaars kennis en expertise, bijvoorbeeld door samen de beveiligingsregels voor signalering van bedreigingen en kwetsbaarheden bij te houden.
Inmiddels is voor deze collectieve inkoop een marktconsultatie gehouden, waar 24 marktpartijen aan hebben deelgenomen. De collectieve aanbesteding zal mede op grond van de marktconsultatie worden bijgesteld. Om een indicatie te krijgen van de afname, is daarnaast een uitvraag onder alle gemeenten en gemeentelijke samenwerkingsverbanden gedaan. In totaal hebben 252 gemeenten aangeven van GGI-Veilig gebruik te willen maken.
Lees meer op: GGI-Veilig
