Voor en door gemeenten: dat was de opzet van de netwerkbijeenkomsten samen organiseren in de regio. Gemeenten wisselden er ervaringen en kennis uit over uiteenlopende onderwerpen, zoals dienstverlening, schuldhulpverlening, digitale democratie en Common Ground.
Door: Marieke Vos
Op vijf verschillende bijeenkomsten verspreid over het land kwamen in totaal zo'n 240 mensen vanuit 100 verschillende gemeenten bij elkaar. Gemeenten hadden vooraf zelf bepaald welke onderwerpen aan bod kwamen. Waar de nadruk op lag verschilde per bijeenkomst, in de ene regio ging het bijvoorbeeld veel over voorbeelden uit het sociaal domein, bij andere meer over dienstverlening en bedrijfsvoering. Vaste onderwerpen waren commonground.nl en GGI-Veilig. GGI-Veilig wordt in 2020 grootschalig ingevoerd. Gemeenten kunnen voor het vergroten van hun digitale weerbaarheid gebruikmaken van de producten en diensten die via de aanbesteding van GGI-Veilig zijn geselecteerd. In de sessies over Common Ground was veel aandacht voor de meerjarige transitiestrategie. Deze strategie is geen kant-en-klaar transitieplan, maar een globale aanpak, vertelde Raymond Alexander van VNG Realisatie. Tijdens de sessies lag de nadruk op wat gemeenten de komende tijd kunnen verwachten en hoe zij hier zelf op kunnen anticiperen.
Hergebruik
Elke bijeenkomst werd plenair geopend door een bestuurder of directeur uit de regio, waarna deelnemers in twee rondes diverse sessies konden bijwonen. Op een marktplein konden ze daarnaast kennisnemen van allerlei mooie voorbeelden vanuit gemeenten. Elles Boers, concerndirecteur Bedrijfsvoering bij de gemeente Breda, onderstreepte in haar opening van de bijeenkomst in Breda het doel van samen organiseren. Ze riep gemeenten op om vooral goede toepassingen van elkaar te hergebruiken en niet allemaal het wiel zelf opnieuw uit te vinden. Een mooi voorbeeld hiervan is Het Grote Datalekkenspel, dat de gemeente Nieuwegein ontwikkelde. Eelco Rommes, strategisch adviseur informatiemanagement, maakte dit spel met een aantal collega's en deelde het tijdens de netwerkbijeenkomst in Utrecht. Nieuwegein ontwikkelde het spel om collega's op een leuke en daardoor effectieve manier bewuster te maken van het belang van gegevensbescherming. "We houden zoals elke gemeente af en toe een campagne voor privacybewustzijn, maar daarmee bereik je nooit iedereen en het brengt nauwelijks het gesprek op gang. Daarom ontwikkelden we dit spel." Het spel is vrij eenvoudig: het wordt gespeeld door teams van één afdeling, die in twee groepen worden verdeeld. Elke groep bedenkt in de eerste ronde allerlei manieren om zoveel mogelijk data te lekken. In de tweede ronde wisselen de groepen die plannen uit en gaan ze maatregelen bedenken om de risico's te voorkomen of te beperken. Die aanpak werkt goed, zegt Rommes: "Omdat het wordt gespeeld door mensen die elkaar kennen, gaan ze al snel afspraken maken over hoe ze datalakken kunnen voorkomen in hun werk. Dat is voor ons het belangrijkste, dat mensen zelf bedenken welke risico's er zijn en elkaar tips geven om deze te voorkomen." Nieuwegein heeft een presentatie gemaakt die tijdens het spel gebruikt wordt, een poster waarop de privacywetgeving in een notendop wordt uitgelegd en een beknopt draaiboek voor de spelbegeleider. Die deelt Rommes graag, zodat ook andere gemeenten met hun medewerkers dit spel kunnen spelen (geïnteresseerden kunnen mailen naar privacy@nieuwegein.nl).
Meer samen doen
Tijdens de bijeenkomsten stonden ook initiatieven in het sociaal domein centraal. Zoals de samenwerking van i4Sociaal, waarover in het vorig e-magazine van VNG Realisatie is gepubliceerd. De pop-up store verbinden schuldendomein was op elke bijeenkomst te vinden. In deze 'winkel' konden mensen producten voor het aanpakken van problematische schulden kopen, waarna ze met elkaar in gesprek gingen. Jantien Petersen en Elma Vriezekolk ontwikkelden de pop-up store. Jantien Petersen: "De producten die te koop zijn, zijn bestaande initiatieven in andere gemeenten. Zoals het werken met vroegsignalering of een aanpak om werkende armen te ondersteunen. Een belangrijk doel van de pop-up store is dat we goede voorbeelden van gemeenten delen, op een toegankelijke manier." Een ander doel is dat gemeenten meer gaan samenwerken in het schuldendomein. Elma Vriezekolk: "We zagen op de netwerkbijeenkomsten dat gesprek op gang komen tussen de deelnemers aan onze sessie. Mensen kochten allemaal los producten in en vroegen zich daarna af of ze niet beter meer samen konden doen. Met andere afdelingen in de gemeente en met ketenpartners. Samen organiseren dus."
Nog niet alle evaluaties van de deelnemers aan alle bijeenkomsten zijn binnen, maar wat er tot nu toe bekend is geeft een positief beeld, zegt Yvonne Assmann, die de bijeenkomsten vanuit VNG Realisatie organiseerde. "Het belangrijkste resultaat vind ik dat de deelnemers elkaar goed wisten te vinden. Deelnemers wisselden plannen met elkaar uit, over hoe zij dingen aanpakken in hun gemeente en waar ze meer over zouden willen weten van andere gemeenten. Dat je elkaar kent en weet te vinden is een belangrijke voorwaarde voor samen organiseren en daar hebben de netwerkbijeenkomsten zeker aan bijgedragen."
