Vijf jaar na de decentralisaties zijn gemeenten gegroeid in hun rol als opdrachtgever van zorgaanbieders binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet. Goede afspraken over het waarborgen van financiële zekerheid van zorgaanbieders tijdens de coronacrisis, maken duidelijk dat gemeenten het belang zien van stabiliteit in het zorglandschap en hun verantwoordelijk tonen als opdrachtgever. Inmiddels is een aantal van de afspraken tussen gemeenten, VWS en brancheorganisaties van zorgaanbieders door het Ketenbureau i-Sociaal Domein uitgewerkt in handzame formats die de administratieve afwikkeling van de gemaakte afspraken vereenvoudigen.

Door: Karina Meerman

VNG en het Rijk hebben afspraken gemaakt over onder meer het bieden van financiële zekerheid en ruimte aan zorgorganisaties en professionals tijdens de coronacrisis. Dit is nodig om te bewaken dat inwoners de ondersteuning en zorg kunnen krijgen die zij nodig hebben. Concreet zijn er afspraken gemaakt over de continuïteit van de financiering van het sociaal domein (omzetgarantie), over de vergoeding van meerkosten die zorgaanbieders moeten maken om aan de richtlijnen te voldoen van het RIVM en over de kosten die nog worden verwacht ten gevolge van uitgestelde vraag.

Miriam Kettani is coördinator Wmo bij VNG: "Gemeenten hebben hun nek uitgestoken door dit te doen. Zij laten daarmee zien dat hun inwoners voorop staan. Het kan lastig zijn om de toch al schaarse financiën in het sociaal domein in te zetten voor niet geleverde zorg, maar gemeenten zien ook dat het noodzakelijk is om de stabiliteit van het zorglandschap te garanderen voor de toekomst. Simpel gezegd, we kunnen ons niet veroorloven dat zorgaanbieders omvallen en dat kwetsbare mensen daar de dupe van worden."

Uitwerking van de afspraken

Om de uitvoering van de regelingen te bespoedigen en administratieve lasten rondom de aanvragen en de verantwoording over 2020 te beperken, zijn nu twee formats (in de vorm van Excel-documenten) online beschikbaar:

Later dit jaar volgt een accountantsprotocol dat geschikt is voor de controle op de geleverde en de niet-geleverde productie (omzetgarantie) en de meerkosten in coronatijd.

Rinko Huisman is adviseur bij het ketenbureau i-Sociaal Domein dat de uitwerking van de afspraken vertaalde naar zo gebruiksvriendelijk mogelijke formats, in samenwerking met het Rijk, brancheorganisaties van zorgaanbieders, de VNG en een aantal gemeenten. Hij legt uit dat eenvoud, begrijpelijkheid en eenduidigheid enorm belangrijk zijn als het gaat om de vermindering van administratieve lasten. "Wanneer iedereen met hetzelfde format werkt, is het invullen door zorgaanbieders voor alle gemeenten hetzelfde. Dit komt de snelheid van de verwerking ten goede. Daarnaast zijn de formats zo opgezet dat ze voldoen aan de regeling."

Miriam vult aan: "Met deze formats geven wij ook invulling aan onze rol als opdrachtgever. Zorgaanbieders hebben immers te maken met 355 gemeenten. Als zij voor iedere gemeente een ander verantwoordinsgformat moeten invullen, gaat dat ten koste van de ondersteuning aan inwoners. Anderzijds ondersteunen wij met de formats gemeenten, want zij hoeven ze in deze hectische tijden niet zelf te ontwikkelen."

Rechtmatigheid

In de samenwerking tussen VNG, VWS, Ketenbureau en branches van zorgaanbieders wordt ook gesproken over hoe ervoor te zorgen dat alternatieve vormen van ondersteuning rechtmatig zijn. Door de coronacrisis verloopt de zorgverlening (deels) anders dan waar in de regelgeving en de overeenkomsten met zorgaanbieders van werd uitgegaan. Om gemeenten en zorgaanbieders te ondersteunen, is een notitie opgesteld met oplossingsrichtingen. Rinko Huisman: "We ontwikkelden ook een model addendum als voorbeeld voor een tijdelijke aanvulling op lopende contracten tussen gemeenten en zorgaanbieders. Het is een aanvullend normenkader bij de controle van de jaarrekening door de accountant. Dit addendum ondersteunt gemeenten en aanbieders bij het aantonen van de rechtmatigheid van de uitgaven en draagt ook bij aan het beperken van de administratieve lasten bij het uitvoeren van de regelingen."

Miriam sluit af: "Gemeenten staan samen aan de lat voor het verlagen van de administratieve lastendruk. De afspraken en formats vormen een fijn voorbeeld van hoe wij daar samen vorm aan kunnen geven. Dat past heel mooi binnen de afspraak die we op de komende Algemene Ledenvergadering maken over de Norm voor Opdrachtgeverschap voor Jeugd en Beschermd Wonen. Mooi om te zien hoe gemeenten groeien in hun rol als opdrachtgevers in het sociaal domein!"