Groningen test webapplicatie die inwoners met een laag inkomen de weg wijst in het regelingen-landschap.

Door: Floor Schrijvers

In Nederland bestaan tientallen regelingen voor inwoners met een laag inkomen. Maar voor elke regeling gelden weer andere voorwaarden. Dit maakt het een behoorlijke klus om uit te zoeken waar je recht op hebt. Het programma toekomst gegevensuitwisseling werk en inkomen (twi) heeft een webapplicatie ontwikkeld die dit makkelijker moet maken. De gemeente Groningen start binnenkort een pilot waarin inwoners de eerste versie testen.

De webapplicatie, ontwikkeld binnen twi - een gezamenlijk programma van het ministerie van SZW, VNG, SVB en UWV - checkt voor gebruikers op welke regelingen ze recht hebben. De app stelt de gebruiker in staat zelf regie te voeren over zijn gegevens, omdat hij zelf bepaalt welke gegevens hij wanneer en met wie deelt.

Geverifieerde gegevens

Nu is de app nog volop in ontwikkeling, maar de bedoeling is dat deze zich straks vult met gegevens die door betrouwbare partijen (zoals de gemeenten, de Belastingdienst of DUO) zijn geverifieerd. Zo zijn leeftijden geverifieerd door de overheid. Het grote voordeel: ervan uitgaand dat alle gegevens bij de bron kloppen, klopt de uitslag altijd. Nog een voordeel: in de toekomst kan een gebruiker regelingen waarop hij recht heeft ook meteen met de app aanvragen.

Regie op eigen gegevens

VGN Realisatie heeft eerder een 'proof of concept' uitgevoerd met de gemeente Utrecht. Nu is de app verder ontwikkeld en klaar om te worden getest. Rudy Kok, projectleider bij de gemeente Groningen: "We organiseren de pilot omdat we het voor inwoners met een laag inkomen makkelijker willen maken om gebruik te maken van regelingen. Groningen is een relatief arme gemeente, dus behoorlijk wat inwoners hebben veel belang bij deze app. Dit past goed bij de verdere digitalisering van onze dienstverlening binnen het sociaal domein. Daarnaast vinden we het belangrijk dat inwoners zelf bepalen welke persoonlijke gegevens ze delen en met wie. Met deze app hebben ze hier echt zelf de regie over."

Nooit méér gegevens delen dan nodig

Hoe dat precies werkt? Michelle van der Hulst, Business Analist bij VNG Realisatie, legt het uit: "De app vraagt expliciet toestemming aan de gebruiker om gegevens, zoals de leeftijd, op te halen. Dit gebeurt overigens altijd anoniem. Ook checkt de app altijd één gegeven per keer. Moet een gebruiker bijvoorbeeld 18 jaar of ouder zijn en mag hij of zij niet meer dan een bepaald vermogen hebben? Dan vraagt de app eerst om de leeftijd. Blijkt dan dat de gebruiker jonger is dan 18, dan stopt het aanmeldproces direct, nog voor het vermogen is gedeeld. Zo deelt een gebruiker nooit meer gegevens dan nodig."

Aanpak pilot

Eva Schrikkema, collega van Kok: "In de pilot gaan we de app testen met drie regelingen: de individuele inkomenstoeslag, individuele studietoeslag en vergoeding eigen bijdrage kindertoeslag. We gaan onderzoeken of inwoners in staat zijn om gegevens uit de zogenoemde kluis op te halen én of de app vervolgens juist beoordeelt of iemand recht heeft op een uitkering. Hierbij is de toegankelijkheid van de webapp voor onze inwoners van groot belang. Het aanvragen zelf testen we nu nog niet, daar is het nog te vroeg voor."

Duidelijke instructie

Kok: "VNG Realisatie ondersteunt ons met de technische kant van de app. Zelf hebben we als gemeente klantreizen gemaakt, om te onderzoeken hoe inwoners een aanvraagproces doorlopen. Hoe gaat dat met de huidige processen, waar lopen ze tegenaan? Uit deze klantreizen blijkt bijvoorbeeld dat mensen het prettig vinden als alle stappen eerst duidelijk worden uitgelegd, voor ze het proces zelf doorlopen. En dat het beter is om te beginnen met eenvoudige vragen, zodat ze er rustig inkomen."

"We zijn nu bezig met het opstellen van een pilotgroep van 20 tot 30 inwoners die recht hebben op een van de drie regelingen. Begin 2020 krijgen ze van ons eerst een instructie, en vervolgens gaan ze individueel aan de slag met de app. We zijn erg benieuwd. Natuurlijk of de uitslag klopt, maar ook wat de inwoners ervan vinden. Vinden ze de app gebruiksvriendelijk? Komen ze er in hun eentje uit?"

Uitwisselen gegevens

Schrikkema en Kok zijn voorzichtig-ambitieus. Kok: "Cruciaal voor deze app is dat we kunnen werken met gevalideerde gegevens. Dat is nog wel een uitdaging. Deze gegevens zijn in het bezit van verschillende bronhouders, zoals gemeenten, de Belastingdienst of DUO. Inwoners zijn op dit moment nog niet in staat om zelf hun eigen gegevens bij verschillende bronhouders op te halen en te delen met andere instanties. Het zou daarom mooi zijn als inwoners straks aan de app toestemming geeft om hun persoonlijke gegevens op te halen bij bronhouders. Of om hun gegevens op te halen via Suwinet, dat zou ook al mooi zijn."

Schrikkema vult aan: "We bekijken het stap voor stap. Nu zitten we nog echt in de beginfase; we weten nog niet welke uitdagingen komende maanden op ons pad komen. Natuurlijk hopen we dat de resultaten positief zijn. Als het werkt kunnen mensen met een laag inkomen veel makkelijker aanspraak doen op regelingen waar ze recht op hebben. Dan krijgen ze zelf meer invloed op hun financiële situatie."